Internet of Things in de bouwsector
Slimme gebouwen, bouwplaatsen waar gereedschap niet meer zoekraakt en wegen die informatie over tal van zaken doorgeven. The Internet of Things (IoT) en andere geavanceerde technologieën kunnen bedrijven efficiëntere processen en hogere winstmarges opleveren. Maar gebeurt dat ook al in de Nederlandse bouwsector?
In Nederland wordt de toepassing van IoT nog maar mondjesmaat toegepast. Ook in de Nederlandse bouw zijn ze met IoT nog niet overal even ver, maar de nodige vooruitstrevende projecten zijn er zeker te vinden. Zoals de innovatieve Edge-kantoorgebouwen in Amsterdam. Ook hebben diverse bouwondernemingen digitale dochters of afdelingen opgezet.

Bevorder een innovatiecultuur in de organisatie
Sander Grünewald, partner KPMG Nederland en Global Lead Real Estate Advisory. “Alle bouwers zijn met digitalisering bezig, zowel in de eigen processen als in projecten. De mate waarin zij dat doen en het succes, verschilt van partij tot partij. Het heeft ook met de individuele bedrijfscultuur te maken. Het is belangrijk als directie om een innovatiecultuur te bevorderen, zodat alle lagen van de onderneming durven te experimenteren op een agile manier: proberen, meten en veranderen.”
Grünewald: “Ik begeleid bij KPMG een Nederlandse woningbouwpartij die tijdens de kredietcrisis zag dat de traditionele manier van bouwen om meerdere redenen niet toekomstbestendig was. Denk onder andere aan de opwarming van de aarde, de schaarste aan grondstoffen, de afname van beschikbare vakmensen en de blijvende groei in de vraag naar bouw in steden. Die oude werkwijze bracht daarmee tevens betaalbaarheid in gevaar. Dus besloten zij om hun bouwproces anders in te richten, waarin technologie en digitalisering centraal staat. Die bewuste partij heeft daar destijds (en nog steeds) flink in geïnvesteerd.”
Aansprekende praktijkvoorbeelden van Internet of Things
Inmiddels zijn er aansprekende en lucratieve praktijkvoorbeelden te vinden van Internet of Things. Zoals het Amsterdamse Johan Cruijff Arena, waar de BAM IoT in hand laat gaan met verduurzaming. Of Dura Vermeer die IoT inzet voor de beschikbaarheid van parkeerplekken.
Wie zijn auto kwijt wil in het centrum van een wat grotere stad, kent het verschijnsel: eindeloos rondrijden op zoek naar die ene lege parkeerplek. Dat moet efficiënter kunnen, dacht bouwconcern Dura Vermeer. “Onze ambitie was en is het uitbannen van zoekverkeer naar vrije parkeerplaatsen. In de stad, op het werk, of onderweg. Hiermee besparen we tijd, kosten, en onnodige uitstoot. Zo kwamen wij in 2017 op het idee van Spotten, een systeem dat via sensoren in het wegdek informatie doorgeeft over de beschikbaarheid van parkeerplekken”, zegt Barbara Huizink, programmamanager NEXT bij Dura Vermeer Infra Participaties.
Huizink: “In plaats van zelf het wiel opnieuw uitvinden, zijn wij op zoek gegaan naar partners voor de invulling van de delen die wij niet in huis hadden. Voor de IT-kant, zowel het cloudplatform als de Artificial Intelligence-software, kwamen wij terecht bij T-Systems Nederland. Zij hadden in Duitsland namelijk al een dergelijke dienst, ‘Park and Joy’. Wij zijn een joint venture met hen aangegaan, met gedeelde investeringen en opbrengsten. Dat is overigens het model dat wij met al onze NEXT-initiatieven nastreven.”
Slimme oplossingen in de bouw
Jordy Entius, Manager Business Development bij BAM Energy Systems. “Iedere grote bouwer is met slimme oplossingen bezig. Het is ook serieuze business bij ons. Onze initiatieven helpen BAM als concern om een groot scala aan projecten, van klein tot groot, binnen te halen.”
Bij BAM gaat Internet of Things hand in hand met verduurzaming. Een voorbeeld daarvan is de Amsterdamse Johan Cruijff ArenA. “Wij zijn in 2008 gevraagd om te helpen bij het streven om het meest digitale en het eerste CO2-neutrale stadion wereldwijd te worden. Dat zou hun consultancy-tak ook helpen bij de internationale adviesactiviteiten. Daar hebben wij – samen met andere partners zoals Honeywell en Philips – destijds de nodige mogelijkheden voor aangedragen.”
Om het beheer en onderhoud zo efficiënt mogelijk te maken, vergaren de diverse beheer- en regelsystemen, inclusief een grote hoeveelheid met het netwerk verbonden sensoren, data over zaken als de temperatuur. Die gegevens worden vervolgens naar een zogenoemde datahub gestuurd, een door BAM zelf gebouwd cloudplatform waar de informatie wordt verzameld en geanalyseerd. Op basis daarvan kunnen aanpassingen aan bijvoorbeeld de klimaatregeling binnen specifieke ruimten worden doorgevoerd. En dat heeft al de nodige verbeteringen opgeleverd, weet Jordy Entius.
Gouden tips voor IoT-starters in de bouw
Het lijkt een kostbare en complexe zaak voor bouwpartijen om aan de slag te gaan met IoT om hun eigen bedrijfsprocessen te digitaliseren. Of om te verwerken in de uiteindelijke opgeleverde projecten. Maar deze drie gouden tips kunnen daar een mouw aan passen:
- Creëer een digitale visie en strategie. Hou je aan die routekaart, maar durf tegelijkertijd gaandeweg veranderingen aan te brengen.
- Haal mensen binnen die willen leren, veranderen en zich verder kunnen ontwikkelen. En die goede basiskennis hebben van digitalisering.
- Stel je open voor samenwerking met andere partijen, zowel binnen als buiten de bouwsector, als het gaat om IoT-technologie. Zorg er tegelijkertijd voor dat je zelf kennis opbouwt over de relatie tussen IoT en privacy. Zeker bij een samenwerking met een techpartij is dat van groot belang.